5 Cách Trị Trào Ngược Dạ Dày Đơn Giản Ngay Tại Nhà

Trào ngược dạ dày được biết tới là một trong những bệnh lý tiêu hóa mạn tính phổ biến nhất hiện nay, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống nếu không được kiểm soát kịp thời. Ngoài phác đồ điều trị bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ chuyên khoa, người bệnh hoàn toàn có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ tại nhà để giảm nhanh các triệu chứng như: ợ nóng, ợ chua, đau thượng vị, cảm giác đắng miệng hoặc ho kéo dài. Trong bài viết này, Dr. Thùy Dung chia sẻ đến bạn 5 cách trị trào ngược dạ dày đơn giản ngay tại nhà, giúp kiểm soát triệu chứng hiệu quả, cải thiện hệ tiêu hóa và hỗ trợ quá trình điều trị chuyên sâu.

5 cách trị trào ngược dạ dày tại nhà

Dưới đây là một số cách trị trào ngược dạ dày đơn giản, dễ dàng thực hiện tại nhà mà người bệnh có thể thực hiện:

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học – nền tảng kiểm soát trào ngược

Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng trong quản lý bệnh lý trào ngược

Chế độ ăn uống không khoa học là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Việc dung nạp các thực phẩm có tính acid cao, nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc chứa caffeine có thể kích thích tiết dịch vị dạ dày quá mức và làm giãn cơ thắt thực quản dưới (LES – Lower Esophageal Sphincter) – yếu tố trực tiếp gây nên hiện tượng trào ngược.

*Lựa chọn thực phẩm thân thiện với hệ tiêu hóa*

Nguyên tắc dinh dưỡng hỗ trợ điều trị tại nhà:

Chia nhỏ khẩu phần ăn: Tối ưu từ 5–6 bữa/ngày để giảm áp lực lên dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa.
Không ăn quá no hoặc ăn sát giờ ngủ: Nên kết thúc bữa ăn tối ít nhất 2–3 giờ trước khi nằm.
Lựa chọn thực phẩm thân thiện với hệ tiêu hóa: Cháo, súp loãng, rau xanh hấp chín, thịt nạc, cá hấp, sữa ít béo.
Hạn chế thực phẩm kích thích: Bao gồm cà phê, trà đặc, socola, đồ uống có gas, rượu bia và món chiên xào nhiều dầu.
Tăng cường chất xơ và lượng nước hợp lý: Góp phần cải thiện nhu động ruột, phòng ngừa táo bón – nguyên nhân gián tiếp làm tăng áp lực ổ bụng và khởi phát cơn trào ngược.

Người bệnh nên duy trì nhật ký ăn uống hằng ngày để xác định các loại thực phẩm cá nhân nhạy cảm – thường là yếu tố làm khởi phát hoặc làm nặng thêm các triệu chứng trào ngược.

2. Duy trì tư thế sinh hoạt đúng – cải thiện chức năng cơ thắt thực quản dưới

Tư thế sai trong sinh hoạt hàng ngày có thể tạo điều kiện thuận lợi cho dịch vị trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Việc điều chỉnh tư thế hợp lý không chỉ hỗ trợ cơ thắt thực quản hoạt động hiệu quả hơn mà còn cải thiện đáng kể quá trình tiêu hóa.

Một số gợi ý tư thế đúng:

Tránh nằm ngay sau bữa ăn: Sau ăn, nên vận động nhẹ hoặc ngồi thẳng lưng tối thiểu 30 phút để hỗ trợ dạ dày làm rỗng.
Nâng cao đầu giường khi ngủ: Sử dụng gối nâng hoặc kê đầu giường cao hơn khoảng 15–20 cm để tận dụng trọng lực trong việc hạn chế dịch acid trào ngược.
Không cúi gập người, nâng vật nặng sau ăn: Tránh gây tăng áp lực lên ổ bụng – yếu tố thúc đẩy trào ngược.

Tư thế ngủ đúng

Theo nghiên cứu y học, nằm nghiêng bên trái có tác dụng giảm thiểu tình trạng trào ngược tốt hơn so với tư thế nằm nghiêng bên phải. Điều này được lý giải là do vị trí giải phẫu của dạ dày khi nằm nghiêng trái, acid khó thoát qua tâm vị hơn.

3. Sử dụng thảo dược hỗ trợ – phương pháp dân gian hiệu quả, lành tính

Nhiều loại thảo dược từ thiên nhiên đã được chứng minh có khả năng hỗ trợ giảm triệu chứng trào ngược, chống viêm niêm mạc thực quản, điều hòa tiết acid dạ dày và tăng cường chức năng tiêu hóa.

Một số thảo dược thường dùng

Gừng tươi: Có hoạt tính kháng viêm, kháng co thắt cơ trơn và trung hòa acid nhẹ. Dùng dưới dạng trà gừng ấm sau bữa ăn giúp làm dịu dạ dày.
Nghệ và mật ong: Curcumin – hoạt chất chính trong nghệ – hỗ trợ liền sẹo niêm mạc, giảm viêm và chống oxy hóa hiệu quả.
Lá tía tô: Có tính ấm, hỗ trợ làm dịu hệ tiêu hóa, giảm chướng bụng, ợ hơi.
Cam thảo đã khử glycyrrhizin (Deglycyrrhizinated Licorice – DGL): Tăng tiết chất nhầy bảo vệ niêm mạc thực quản – dạ dày, đồng thời giảm kích ứng.

Mặc dù thảo dược thường được xem là an toàn, người bệnh nên sử dụng có kiểm soát, đúng liều lượng và tránh kết hợp tùy tiện với thuốc tân dược. Tốt nhất, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng.

Sử dụng gừng, mật ong... có khả năng hỗ trợ cải thiện tình trạng tro ngược dạ dày — *Sử dụng gừng, mật ong… có khả năng hỗ trợ cải thiện tình trạng tro ngược dạ dày*

4. Kiểm soát cân nặng – yếu tố then chốt giúp giảm áp lực ổ bụng

Béo phì, đặc biệt là béo bụng làm tăng áp lực nội ổ bụng, dẫn đến sự suy yếu chức năng cơ thắt thực quản dưới và gây trào ngược. Theo số liệu thống kê, giảm 10% trọng lượng cơ thể có thể giúp cải thiện đến 40% tần suất xuất hiện triệu chứng trào ngược.

Biện pháp kiểm soát cân nặng khoa học:

Vận động thể lực đều đặn: Duy trì 30 phút/ngày, 5 lần/tuần với các hình thức nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, đạp xe.
Điều chỉnh chế độ ăn giảm calo, kiểm soát chất béo và tinh bột nhanh: Hạn chế đường đơn, đồ ngọt, thực phẩm tinh chế.
Ngủ đủ giấc – giảm stress: Hai yếu tố này giúp cân bằng nội tiết và điều hòa cảm giác thèm ăn.

Giảm cân phải được thực hiện có kế hoạch, tránh các biện pháp giảm cân cấp tốc gây rối loạn điện giải, mất nước hoặc ảnh hưởng đến nhu động tiêu hóa.

5. Kiểm soát stress – yếu tố tâm lý ảnh hưởng mạnh đến dạ dày

Yếu tố tâm lý, đặc biệt là stress kéo dài sẽ làm kích thích hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, làm tăng tiết acid dạ dày, giảm chất nhầy bảo vệ niêm mạc, gây co thắt và làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày. Đây là yếu tố thường bị bỏ sót trong điều trị nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc khởi phát và duy trì tình trạng trào ngược.

*Yếu tố tâm lý cực kỳ ảnh hưởng tới tình trạng bệnh trào ngược dạ dày*

Một số phương pháp hỗ trợ giảm stress tại nhà:

Thở sâu, thiền định, yoga: Giúp điều hòa thần kinh phó giao cảm, cải thiện tâm trạng và chức năng tiêu hóa.
Nghe nhạc nhẹ, đọc sách, đi dạo: Giúp thư giãn tâm trí, giảm kích thích cảm xúc.
Viết nhật ký cảm xúc: Hình thức tự nhận thức và giải tỏa áp lực tinh thần hiệu quả.
Tăng cường kết nối xã hội – duy trì suy nghĩ tích cực: Cải thiện sức khỏe tinh thần, gián tiếp hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Khi cần thiết, người bệnh có thể được chỉ định trị liệu hành vi nhận thức (CBT – Cognitive Behavioral Therapy) hoặc tư vấn tâm lý chuyên sâu nếu xuất hiện rối loạn lo âu, trầm cảm đi kèm.

Lưu Ý Quan Trọng Khi Áp Dụng Cách Trị Trào Ngược Dạ Dày Tại Nhà

Mặc dù các phương pháp tại nhà đã nêu có thể góp phần làm giảm nhẹ triệu chứng và cải thiện chất lượng sống ở người mắc trào ngược dạ dày thực quản, tuy nhiên cần nhớ rằng đây chỉ là các biện pháp hỗ trợ, mang tính chất bổ trợ điều trị, không thể thay thế vai trò của can thiệp y khoa chính thống.

Người bệnh cần chủ động thăm khám với bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa trong các trường hợp sau:

Triệu chứng lâm sàng kéo dài trên 2 tuần mà không có dấu hiệu cải thiện dù đã thay đổi lối sống hoặc dùng biện pháp hỗ trợ.
Xuất hiện dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng như: nôn ra máu, phân đen, sụt cân không rõ nguyên nhân, khó nuốt, nuốt nghẹn, đau ngực không điển hình.
Đã được điều trị nội khoa bằng thuốc theo toa nhưng không đáp ứng hoặc đáp ứng kém, tái phát triệu chứng thường xuyên.

Việc chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị chuyên sâu có thể làm gia tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm như viêm loét thực quản, hẹp thực quản, hoặc Barrett thực quản – một thể tổn thương tiền ung thư cần được giám sát chặt chẽ.

Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý mạn tính, cần sự kết hợp giữa điều trị y tế và thay đổi lối sống. 5 cách trị trào ngược dạ dày đơn giản ngay tại nhà như điều chỉnh chế độ ăn, thay đổi tư thế, sử dụng thảo dược hợp lý, kiểm soát cân nặng và giảm stress không chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng mà còn ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như viêm loét thực quản, hẹp thực quản hay Barrett thực quản.