Mỡ Máu Cao: Nỗi Ám Ảnh Tiềm Ẩn Cho Sức Khỏe Tim Mạch

Tình trạng mỡ máu cao, hay còn gọi là tăng cholesterol máu, là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên khắp thế giới. Đây là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến nhiều bệnh tim mạch nguy hiểm như tăng huyết áp, bệnh động mạch cảnh, bệnh động mạch vành, và bệnh động mạch ngoại biên. Hiểu rõ về nguyên nhân, các yếu tố nguy cơ và biến chứng của mỡ máu cao là điều cần thiết để có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Nguyên Nhân Mỡ Máu Cao

Theo thống kê ở Mỹ, có khoảng 93 triệu người trưởng thành (từ 20 tuổi trở lên) có chỉ số mỡ máu cao hơn giới hạn khuyến nghị là 200 mg/dL. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân nguyên phát và nguyên nhân thứ phát.

Nguyên Nhân Nguyên Phát mỡ máu cao

Nguyên nhân nguyên phát chủ yếu do yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người thân mắc bệnh mạch vành sớm hoặc đột quỵ, khả năng cao người đó cũng sẽ bị mỡ máu cao. Cụ thể, nếu có người thân là nam giới (bố hoặc anh trai) dưới 55 tuổi hoặc người thân là nữ giới (mẹ hoặc chị gái) dưới 65 tuổi bị bệnh mạch vành hoặc đột quỵ, nguy cơ mắc mỡ máu cao là rất lớn. Tăng mỡ máu gia đình là một thuật ngữ y khoa chỉ tình trạng mỡ trong máu cao do đột biến gen di truyền từ cha mẹ. Những người bị tăng mỡ máu gia đình gặp vấn đề này từ khi sinh ra, dẫn đến nguy cơ cao bị xơ vữa động mạch và bệnh mạch vành sớm.

Nguyên Nhân Thứ Phát mỡ máu cao

Nguyên nhân thứ phát xuất phát từ lối sống và tình trạng sức khỏe. Các yếu tố lối sống không lành mạnh bao gồm:

Chế độ ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa (thịt đỏ, kem, bơ và các sản phẩm từ sữa), chất béo chuyển hóa (bắp rang bơ, bánh quy, khoai tây chiên, đồ uống có ga).

Lười tập thể dục: Ít vận động và duy trì các hoạt động thể chất.

Hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia: Sử dụng thuốc lá và đồ uống có cồn.

Thừa cân và béo phì.

Các yếu tố sức khỏe liên quan đến một số bệnh như bệnh thận, bệnh gan, suy giáp, đa u tủy, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), xơ gan mật tiên phát, bệnh tiểu đường, lupus, và chứng ngưng thở lúc ngủ cũng có thể dẫn đến tình trạng mỡ máu cao.

Mỡ máu cao

Biến Chứng: Mỡ máu cao sẽ dẫn đến sự tích tụ và hình thành mảng bám bên trong mạch máu theo thời gian. Được gọi là xơ vữa động mạch. Khi mảng bám này càng lớn, các mạch máu sẽ bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Bệnh Động Mạch Vành: Bệnh động mạch vành, hay bệnh tim thiếu máu cục bộ. Là dạng bệnh tim phổ biến nhất và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mỹ. Khi động mạch vành bị tắc nghẽn. Tim không nhận đủ máu, dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc suy tim. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến cả những người trẻ. Và khoảng 1/5 số người chết vì bệnh động mạch vành dưới 65 tuổi. Việc kiểm tra cholesterol nên bắt đầu từ khi còn trẻ để phòng ngừa và điều trị kịp thời.

Mỡ máu cao

Bệnh Động Mạch Cảnh: Động mạch cảnh mang máu từ tim đến não. Khi các mảng bám làm thu hẹp động mạch này. Não không thể nhận đủ máu giàu oxy. Dẫn đến nguy cơ cao bị thiếu máu thoáng qua hoặc đột quỵ.

Bệnh Động Mạch Ngoại Biên: Khi xơ vữa động mạch ảnh hưởng đến các động mạch ở chân hoặc tay. Gọi là bệnh động mạch ngoại biên (PAD). PAD thường không có triệu chứng rõ rệt cho đến khi động mạch bị tắc ít nhất 60%. Gây ra cảm giác đau, mỏi hoặc yếu ở chân khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi (đau cách hồi). PAD có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng. Không chỉ ở chân mà còn ở các bộ phận khác của cơ thể do mảng bám tích tụ trong hệ thống tim mạch.

Tăng Huyết Áp: Tăng huyết áp và mỡ máu cao có mối liên hệ chặt chẽ. Mảng bám cholesterol và canxi làm động mạch trở nên cứng và thu hẹp. Khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu qua các động mạch này, dẫn đến huyết áp tăng cao.

Phòng Ngừa và Điều Trị Mỡ Máu Cao

Để phòng ngừa và điều trị mỡ máu cao, cần thực hiện các biện pháp sau:

1. Thay đổi lối sống

Ăn uống lành mạnh, giảm tiêu thụ chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

Tăng cường hoạt động thể chất, duy trì thói quen tập thể dục đều đặn.

Hạn chế sử dụng thuốc lá và đồ uống có cồn.

2. Quản lý cân nặng

Giảm cân nếu bị thừa cân hoặc béo phì.

3. Kiểm tra sức khỏe định kỳ**:

Kiểm tra mức cholesterol và các chỉ số sức khỏe khác để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

4. Dùng thuốc

– Sử dụng thuốc hạ cholesterol theo chỉ định của bác sĩ.

Tình trạng mỡ máu cao là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát được. Việc thay đổi lối sống và thực hiện các biện pháp quản lý. Sức khỏe là chìa khóa để duy trì một hệ tim mạch. Khỏe mạnh và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.