Bị Tê Bì Chân Tay Nên Ăn Gì Và Kiêng Gì Để Cải Thiện Hiệu Quả?

Tê bì chân tay là cảm giác râm ran như kiến bò, đôi khi kèm theo nóng rát ở tay hoặc chân. Đây có thể là biểu hiện sinh lý thông thường hoặc là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Tùy vào nguyên nhân mà cách xử lý sẽ khác nhau. Trong đó, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nhẹ triệu chứng, dù là do sinh lý hay bệnh lý. Vậy bị tê bì chân tay nên ăn gì và kiêng gì để cải thiện tình trạng bệnh, hãy cùng Dr. Thùy Dung tìm hiểu sâu hơn trong bài viết này nhé!

Tê bì chân tay là gì?

Hiện tượng tê bì chân tay có thể bắt nguồn từ thiếu máu, thiếu vi chất dinh dưỡng, hoặc là dấu hiệu ban đầu của các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh, xương khớp. Dưới đây là ba nhóm nguyên nhân phổ biến:

Nguyên nhân sinh lý

Tê bì thường xảy ra khi ngồi hoặc nằm lâu ở một tư thế khiến mạch máu và dây thần kinh bị chèn ép, gây cản trở lưu thông máu.
Những thay đổi đột ngột về thời tiết, nhiệt độ cũng có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, đặc biệt ở người có sức đề kháng yếu.
Một số loại thuốc cũng có thể gây tê chân tay thoáng qua, tuy nhiên tình trạng này thường không đáng lo ngại.

*Tê bì chân tay có thể bắt nguồn từ thiếu máu, thiếu vi chất dinh dưỡng hoặc các vấn đề về hệ thần kinh*

Nguyên nhân bệnh lý

Những đối tượng có nguy cơ cao bao gồm:

Phụ nữ mang thai, người lớn tuổi, trẻ suy dinh dưỡng, dân văn phòng ngồi lâu ít vận động.
Người mắc các bệnh thần kinh – cơ như thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm, thiếu máu não, rối loạn tuần hoàn ngoại biên, tiểu đường, mỡ máu cao…
Người bị rối loạn chuyển hóa, mắc các bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch.
Một số trường hợp hiếm do nhiễm độc kim loại nặng, vi khuẩn, virus hoặc nhiễm hóa chất công nghiệp.

3. Do thiếu chất

Thiếu máu, thiếu vitamin và khoáng chất là nguyên nhân phổ biến khiến tay chân tê bì, run rẩy. Đặc biệt gặp ở:

Người gầy yếu, phụ nữ mang thai, người già và trẻ nhỏ.
Các chất thường bị thiếu: Acid folic, vitamin B1, B12, canxi, kali, magie…

Bị tê bì chân tay nên ăn gì để cải thiện?

Dinh dưỡng đóng vai trò rất lớn trong việc hỗ trợ cải thiện tình trạng tê bì chân tay. Dưới đây là những nhóm thực phẩm bạn nên ưu tiên:

Thực phẩm giàu Kali

Kali là một trong những khoáng chất quan trọng nhất đối với cơ thể, đặc biệt là với hệ thần kinh và tim mạch. Khoáng chất này không chỉ giúp duy trì cân bằng điện giải mà còn đóng vai trò chủ chốt trong việc ổn định nhịp tim, huyết áp và tăng cường tuần hoàn máu đến các chi.

Việc bổ sung đầy đủ kali trong khẩu phần ăn hàng ngày giúp cải thiện hiệu quả tình trạng tê bì, ngứa ran, co cứng chân tay, nhất là ở những người gặp rối loạn lưu thông máu ngoại vi hoặc có bệnh lý liên quan đến thần kinh.

Vai trò của kali đối với người bị tê bì chân tay:

Cải thiện lưu thông máu: Kali hỗ trợ điều hòa huyết áp và làm giãn mạch máu, giúp máu lưu thông tốt hơn đến các chi và vùng ngoại biên – nơi thường xảy ra hiện tượng tê bì do thiếu máu nuôi dưỡng.
Ổn định hoạt động thần kinh – cơ: Kali tham gia vào quá trình dẫn truyền xung điện giữa các tế bào thần kinh và cơ bắp, từ đó làm giảm các triệu chứng như chuột rút, co cơ, hoặc mất cảm giác ở chân tay.
Phòng ngừa chuột rút ban đêm: Người thiếu kali thường dễ bị chuột rút về đêm – một dạng rối loạn thần kinh cơ thường đi kèm với tê mỏi.

Nhu cầu kali và cách bổ sung:

Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, nhu cầu kali trung bình cho người trưởng thành là khoảng 4.700 mg/ngày. Nên ưu tiên bổ sung từ nguồn thực phẩm tự nhiên thay vì chỉ dùng thực phẩm chức năng để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài.

Các thực phẩm giàu kali nên đưa vào thực đơn hằng ngày:

Trái cây tươi: Chuối, dưa hấu, cam, mơ khô, kiwi
Rau củ: Khoai lang, củ dền, cà chua, bí đỏ
Đậu và hạt: Đậu đen, đậu nành, đậu lăng, hạt bí, hạt hướng dương
Ngũ cốc nguyên hạt và sản phẩm từ sữa như sữa chua không đường cũng là nguồn kali phong phú

Việc bổ sung kali hợp lý trong khẩu phần ăn không chỉ giúp cải thiện triệu chứng tê bì chân tay mà còn góp phần bảo vệ tim mạch và hệ thần kinh một cách toàn diện. Tuy nhiên, với những người có bệnh lý về thận hoặc tim, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tăng cường kali trong chế độ ăn để tránh nguy cơ tăng kali máu gây biến chứng.

*Nhu cầu kali trung bình mỗi ngày của một người trưởng thành là khoảng 4.700mg*

Thực phẩm giàu Canxi

Canxi là một trong những khoáng chất thiết yếu, đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc xây dựng và duy trì một hệ xương chắc khỏe mà còn trong việc truyền dẫn tín hiệu thần kinh và điều hòa hoạt động cơ bắp. Sự thiếu hụt canxi trong thời gian dài có thể gây loãng xương, suy giảm mật độ xương, dẫn đến hiện tượng thoái hóa khớp, đau nhức và tê bì tay chân – đặc biệt phổ biến ở người trung niên và cao tuổi.

Vai trò của canxi đối với người bị tê bì chân tay:

Tăng cường cấu trúc xương khớp: Canxi giúp duy trì độ chắc khỏe của xương, từ đó giảm nguy cơ chèn ép dây thần kinh do thoái hóa cột sống hoặc thoát vị đĩa đệm – những nguyên nhân phổ biến gây tê bì.
Hỗ trợ dẫn truyền thần kinh: Canxi tham gia vào quá trình truyền xung động giữa các tế bào thần kinh và cơ, giúp giảm hiện tượng co rút cơ, chuột rút hoặc cảm giác kiến bò, tê mỏi tay chân.
Cân bằng điện giải: Cùng với kali và magie, canxi giữ vai trò cân bằng điện giải, góp phần duy trì hoạt động ổn định của hệ thần kinh – cơ.

Tùy vào độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe, nhu cầu canxi mỗi ngày của người trưởng thành dao động từ 800–1.200 mg/ngày. Phụ nữ mang thai, người lớn tuổi hoặc người có nguy cơ loãng xương nên bổ sung ở mức cao hơn theo chỉ định bác sĩ.

Những thực phẩm giàu canxi nên bổ sung hàng ngày:

Sản phẩm từ sữa: Sữa tươi, sữa chua, phô mai – nguồn canxi dễ hấp thu, giàu đạm và vitamin D
Thực phẩm từ đậu: Đậu hũ, sữa đậu nành, các loại đậu như đậu nành, đậu xanh
Hải sản: Cá hồi, cá mòi (ăn cả xương), cua biển, tôm – ngoài canxi còn giàu omega-3 tốt cho xương khớp
Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt chia, hạt vừng – cung cấp cả canxi, magie và chất chống oxy hóa
Rau xanh đậm: Cải chíp, cải xoăn, rau chân vịt (spinach), súp lơ xanh – giàu canxi thực vật và chất xơ hỗ trợ hấp thu

Ngoài việc tăng cường canxi thông qua thực phẩm, người bị tê bì tay chân cũng nên chú ý kết hợp với vitamin D và K để tối ưu hóa quá trình hấp thu canxi vào xương. Đồng thời, duy trì thói quen vận động nhẹ nhàng, kiểm soát cân nặng và tránh tư thế ngồi lâu một chỗ để giảm áp lực lên dây thần kinh.

Vitamin D & Vitamin K

Vitamin D và K là bộ đôi quan trọng giúp duy trì sức khỏe xương khớp và thần kinh. Trong khi vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi tối ưu thì vitamin K đóng vai trò đưa canxi đến đúng vị trí – là xương và răng – thay vì lắng đọng ở mô mềm hay thành mạch máu.

Vai trò đối với người bị tê bì chân tay:

Củng cố cấu trúc xương và khớp: Giúp xương chắc khỏe, từ đó phòng ngừa tình trạng chèn ép dây thần kinh do loãng xương, thoái hóa.
Giảm nguy cơ tổn thương thần kinh: Xương khỏe và ổn định sẽ hạn chế áp lực lên các dây thần kinh, giảm đau nhức và tê mỏi chân tay.

Thực phẩm giàu vitamin D & K:

Nguồn vitamin D: Cá béo (cá hồi, cá thu, cá mòi), lòng đỏ trứng, trứng cá
Nguồn vitamin K: Rau cải xoăn, cải thìa, bắp cải, đậu nành, dưa chuột, măng tây.

Vitamin nhóm B (B6, B12)

Các vitamin nhóm B, đặc biệt là B6 và B12, có vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ và phục hồi hệ thần kinh ngoại biên. Thiếu hụt hai loại vitamin này thường gặp ở người lớn tuổi, người ăn uống kém hoặc người có bệnh lý mạn tính, và là một trong những nguyên nhân gây rối loạn cảm giác, dẫn đến tê bì, ngứa ran ở tay chân.

Công dụng nổi bật:

Tăng cường dẫn truyền thần kinh: Giúp các tín hiệu giữa não bộ và chi được truyền đi nhanh và chính xác hơn.
Ngăn ngừa tổn thương thần kinh: Hỗ trợ tái tạo lớp bao myelin – lớp vỏ bảo vệ dây thần kinh – từ đó hạn chế các triệu chứng thần kinh ngoại biên.

Thực phẩm giàu vitamin B6 & B12:

Trứng, cá biển, sữa chua không đường
Chuối, bơ, yến mạch
Các loại đậu, phô mai, hạt khô (hạt hướng dương, hạt chia…)

Việc bổ sung đầy đủ các nhóm dưỡng chất nêu trên thông qua chế độ ăn uống hằng ngày, kết hợp vận động nhẹ nhàng, nghỉ ngơi hợp lý và tránh xa các yếu tố gây hại như rượu, thuốc lá… sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng tê bì chân tay và nâng cao chất lượng sống một cách bền vững.

*Vitamin B6 và B12 giúp cải thiện chức năng hệ thần kinh*

Magie

Magie là một khoáng chất thiết yếu tham gia vào hơn 300 phản ứng sinh hóa trong cơ thể, đặc biệt quan trọng đối với hệ thần kinh và cơ bắp. Thiếu hụt magie có thể dẫn đến tình trạng co rút cơ, tê bì, chuột rút và các rối loạn liên quan đến dẫn truyền thần kinh.

Tác dụng của magie đối với người bị tê bì chân tay:

Ổn định hoạt động thần kinh – cơ: Magie giúp kiểm soát quá trình dẫn truyền tín hiệu giữa các dây thần kinh và cơ bắp, góp phần làm giảm cảm giác tê rần, châm chích ở các chi.
Ngăn ngừa co cơ và chuột rút: Khi magie được cung cấp đầy đủ, nguy cơ căng cứng hoặc co thắt không tự chủ của cơ bắp – một nguyên nhân phổ biến gây đau và tê bì – sẽ được giảm thiểu rõ rệt.

Thực phẩm giàu magie nên tăng cường:

Rau lá xanh đậm (như cải bó xôi, cải rổ, rau chân vịt)
Cá nước lạnh (như cá thu, cá hồi)
Các loại hạt và quả hạch: hạnh nhân, hạt điều, hạt bí, óc chó
Chuối, bơ đậu phộng, socola đen nguyên chất.

Acid Folic (Vitamin B9)

Acid folic, còn được biết đến với tên gọi vitamin B9, là một vi chất quan trọng có vai trò trong quá trình tạo máu, duy trì hệ thần kinh khỏe mạnh và hỗ trợ chức năng trao đổi chất. Đối với những người thường xuyên gặp tình trạng tê bì chân tay, đau nhức xương khớp hay thiếu máu, việc bổ sung đầy đủ acid folic là vô cùng cần thiết.

Vai trò nổi bật của acid folic đối với người bị tê bì chân tay:

Tăng cường tuần hoàn máu: Acid folic giúp sản xuất hồng cầu khỏe mạnh, đảm bảo máu lưu thông hiệu quả đến các chi, từ đó cải thiện tình trạng tê nhức tay chân do thiếu máu nuôi dưỡng dây thần kinh.
Hỗ trợ giảm triệu chứng đau nhức, nhức mỏi: Khi hệ tuần hoàn hoạt động tốt, các mô và cơ quan trong cơ thể – đặc biệt là hệ cơ xương khớp – được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, giúp giảm cảm giác mỏi mệt, tê rần hay ê buốt tay chân.
Phòng ngừa rối loạn thần kinh ngoại biên: Việc thiếu hụt acid folic kéo dài có thể dẫn đến các rối loạn về dẫn truyền thần kinh, khiến các triệu chứng tê bì trở nên nghiêm trọng hơn.

Thực phẩm giàu acid folic nên bổ sung thường xuyên:

Các loại rau lá xanh đậm: Cải bó xôi, cải xoăn, đậu cô ve – giàu vitamin B9 tự nhiên, dễ hấp thu và tốt cho hệ tim mạch.
Nguồn protein động vật và hải sản: Gan bò – giàu acid folic và sắt, rất phù hợp cho người thiếu máu; cá hồi – không chỉ giàu omega-3 mà còn chứa lượng acid folic đáng kể, hỗ trợ giảm viêm dây thần kinh.

Ngũ cốc và mầm hạt: Mầm lúa mì, ngũ cốc nguyên cám – cung cấp nguồn chất xơ và vitamin B9 dồi dào, hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường chuyển hóa năng lượng.

Việc kết hợp bổ sung acid folic qua thực phẩm hằng ngày cùng với chế độ sinh hoạt lành mạnh, vận động nhẹ nhàng và hạn chế các yếu tố gây hại như hút thuốc, uống rượu sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể tình trạng tê bì chân tay, đồng thời duy trì sức khỏe thần kinh và xương khớp lâu dài.

Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa

Chất chống oxy hóa đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của các gốc tự do – những phân tử không ổn định có thể gây tổn thương cấu trúc tế bào và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Việc tích tụ gốc tự do trong cơ thể không chỉ ảnh hưởng đến làn da và các cơ quan nội tạng mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, ung thư, tiểu đường, cũng như thoái hóa thần kinh – một trong những nguyên nhân phổ biến gây mất trí nhớ, Parkinson hoặc tê yếu tay chân.

Một chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa giúp:

Làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên của tế bào, từ đó duy trì sức khỏe tổng thể lâu dài.
Tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm.
Hỗ trợ chức năng não bộ và hệ thần kinh, giúp giảm tình trạng mỏi mệt, tê bì, suy giảm trí nhớ.

Những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa nên được bổ sung thường xuyên:

Trà xanh: Giàu catechin – một loại polyphenol mạnh có khả năng trung hòa gốc tự do, giúp thanh lọc cơ thể và bảo vệ hệ tim mạch.
Việt quất và cherry: Chứa anthocyanin – chất tạo màu tím đỏ tự nhiên, có tác dụng chống viêm, bảo vệ tế bào thần kinh và cải thiện trí nhớ.
Ớt chuông: Không chỉ giàu vitamin C mà còn chứa nhiều carotenoid giúp tăng cường miễn dịch và bảo vệ tế bào da.
Măng tây: Giàu glutathione – một trong những chất chống oxy hóa nội sinh quan trọng nhất, hỗ trợ gan thải độc và bảo vệ DNA khỏi tổn thương.

Việc duy trì một chế độ ăn đa dạng, ưu tiên thực phẩm tươi và giàu chất chống oxy hóa không chỉ giúp bạn ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa sớm mà còn góp phần duy trì hoạt động ổn định của hệ thần kinh, nâng cao chất lượng cuộc sống mỗi ngày.

*Chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương*

Tê bì chân tay nên kiêng gì?

Bên cạnh việc bổ sung dưỡng chất, bạn cũng nên hạn chế những loại thực phẩm dưới đây để tình trạng không trở nên trầm trọng hơn:

Hạn chế thực phẩm chứa nhiều muối (thức ăn mặn)

Chế độ ăn có hàm lượng muối cao không chỉ gây ảnh hưởng đến huyết áp và tim mạch mà còn làm gia tăng quá trình bài tiết canxi qua đường nước tiểu. Khi lượng canxi bị thất thoát nhiều hơn mức cơ thể hấp thu được, sẽ dẫn đến thiếu hụt khoáng chất, đặc biệt là canxi – một thành phần thiết yếu cho hệ thần kinh và cơ bắp hoạt động hiệu quả. Việc thiếu canxi kéo dài có thể gây ra các triệu chứng như co cơ, tê bì, chuột rút và thậm chí là giảm mật độ xương theo thời gian. Vì vậy, việc kiểm soát lượng muối nạp vào cơ thể mỗi ngày là điều cần thiết, đặc biệt với những người đang gặp vấn đề về xương khớp hoặc thần kinh cơ.

Tránh thực phẩm có tính axit cao

Các loại thực phẩm có độ axit cao như dưa muối, giấm, nước ngọt có gas và một số loại nước ép đóng chai tuy có thể kích thích vị giác, nhưng nếu sử dụng thường xuyên và kéo dài sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng bất lợi cho sức khỏe. Môi trường axit trong cơ thể làm suy giảm khả năng hấp thụ khoáng chất như canxi và magie, từ đó rối loạn quá trình chuyển hóa và làm suy yếu cấu trúc xương, cơ và dây thần kinh. Ngoài ra, tình trạng thừa axit còn có thể ảnh hưởng đến dạ dày, gan và thận – những cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng nội môi. Việc duy trì một chế độ ăn trung tính hoặc kiềm nhẹ sẽ tốt hơn cho quá trình chuyển hóa và sức khỏe tổng thể.

Hạn chế các thực phẩm không lành mạnh

Các thực phẩm như đồ ngọt, nước có đường, chất kích thích như rượu, bia, cà phê, cùng với các món ăn lên men hoặc chế biến sẵn nhiều gia vị đều nằm trong nhóm cần hạn chế khi muốn duy trì hệ thần kinh và cơ xương khỏe mạnh. Lượng đường cao có thể làm giảm khả năng hấp thu vitamin nhóm B, vốn rất quan trọng cho hoạt động dẫn truyền thần kinh. Trong khi đó, caffeine và cồn có thể gây lợi tiểu, dẫn đến mất khoáng chất qua nước tiểu, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt vi chất. Ngoài ra, thói quen tiêu thụ các thực phẩm này thường đi kèm với sự mất cân bằng dinh dưỡng, gây ra tình trạng mệt mỏi, đau mỏi, tê tay chân và giảm hiệu suất sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giàu dưỡng chất và hạn chế các yếu tố có hại là điều thiết yếu để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Như vậy, tê bì chân tay nên ăn gì và kiêng gì qua bài biết này đã được giải đáp một cách rõ ràng. Qua đấy có thể thấy, việc xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh – giàu dinh dưỡng và tránh những thực phẩm có hại – sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể tình trạng tê bì chân tay, nhất là khi nguyên nhân đến từ thiếu chất hoặc rối loạn tuần hoàn. Ngoài ra, hãy kết hợp thêm vận động nhẹ nhàng và thăm khám sớm khi triệu chứng kéo dài để được điều trị kịp thời.